Mani

MANİ

Sözlü/anonim edebiyat ürünlerindendir.
Dört mısradan meydan gelir.
Yedili hece ölçüsüyle söylenir.
Sevgi, tabiat, övgü, yergi, evlât sevgisi, ayrılık, hasret ve aşk konularını işler.
İlk iki mısra doldurmadır, konuya giriş için söylenir. Son iki mısrada ise asıl söylenmek istenen verilir.
Maniler, düz mani ve ayaklı (cinaslı, kesik) mani olarak iki grupta incelenir. Cinaslı manilerde mısra sayısı dörtten fazla olabilir.
Söyleyeni belli olmayan, genellikle 7'li hece ölçüsüne göre söylenen dörtlüklerdir.
Doğu Anadolu'da mani yerine bayatı sözü de kullanılmaktadır.
Uyak düzeni aaba şeklindedir.



Çiçekler başındadır,
Sürmesi kaşındadır,
Kara gözlü sevdiğim,
Henüz genç yaşındadır.

Dağda tavşan oynuyor,
Yelesini yağlıyor,
Ötmüş yârim dizime,
Garip garip ağlıyor.

Dağdan kestim çınarı,
Çınarın dalı sarı,
Ağlamaktan kurudu,
Gözlerimin pınarı.

Dağlarda gezer oldum,
Okuyup yazar oldum,
Ben bir güzel uğruna,
Kuruyup gazel oldum.

Dama çıkmış bir güzel,
Damın etrafın gezer,
Senin sevdiğin yarin,
Benden neresi güzel.

Damda kırat harlıyor,
Kapılan parlıyor,
Aşmış yengem geliyor,
Beyaz mendil sallıyor.

Dere boyu gidelim,
Koyun kuzu güdelim,
Sennen beni görmüşler,
İnkâr bayrım edelim.

Deniz dibi minare,
Dalga vurdu kenare,
Yeni zaman kızları,
Şimdi olmuş avare.

Dikenli’nin dağları,
Üzüm yapmaz bağları,
Üzüm yapsa bağları,
Evlenir oğlanları.

Eğmeler eğmeleri,
Beğenmez değmeleri,
Yeni fistan diktirdim,
Alırsın düğmeleri.